Het eerste debat over de nieuwe Amstelveense woonvisie 2023-2030 draaide gisteravond vooral uit op een felle discussie. Die ging over het vraagstuk of de gemeente haar plicht om asielzoekers op te vangen tijdelijk moet verzaken en sociale huurwoningen aan Amstelveners die al jaren op een woning wachten moet toewijzen. Het proefballonnetje dat de VVD opliet, zorgde voor gefronste wenkbrauwen en verbaasde reacties.
In Amstelveen is de woondruk het hoogst, daarom wordt veel prioriteit gegeven aan een stevige woonvisie voor de komende jaren. 'Ga bouwen voor Amstelveners' was misschien wel de belangrijkste boodschap die het college meekreeg van inwoners die afgelopen dinsdag bij de inspreekavond over de nieuwe woonvisie aanwezig waren. Een aantal van hen wacht al jaren op een sociale huurwoning. De gemiddelde wachttijd voor zo'n woning ligt in Amstelveen rond de zestien jaar.
In de conceptwoonvisie spreekt de gemeente de ambitie uit om ongeveer de helft van de sociale huurwoningen aan Amstelveners of woningzoekenden die economisch aan Amstelveen gebonden zijn toe te wijzen. Daarnaast wil ze tijdelijke woningen voor deze groep gaan bouwen.
Maar fractievoorzitter van de VVD Jet Smit verwacht dat die ambities het probleem niet (snel) zullen oplossen. Volgens haar is er sprake van 'verdringing.' "Het is niet meer uit te leggen dat een statushouder in relatief korte tijd een woning krijgt toegewezen, terwijl een Amstelveense jongere 16 jaar of meer op een woning moet wachten", opende ze het debat.
"Dit zijn niet de mensen die elkaar verdringen. In Amstelveen worden sociale huurwoningen verdrongen door dure koopwoningen"
Haar voorstel om de taakstelling huisvesting vergunninghouders die het Rijk heeft opgelegd tijdelijk te negeren zorgt voor weerstand bij veel andere partijen. "De gure wind die van rechts waait... Zo ken ik de Amstelveense VVD niet. Die zit toch meestal wat progressiever in elkaar dan we vanuit Den Haag gewend zijn. Laten we hopen dat dit proefballonnetje in ieder geval niet gaat vliegen”, zegt raadslid Arnout van den Bosch van de PvdA.
De Rijksoverheid bepaalt elk half jaar hoeveel statushouders gemeenten een plaats moeten geven om te wonen. Dit aantal staat in de taakstelling voor huisvesting vergunningshouders. Het aantal op te nemen asielzoekers hangt af van het aantal inwoners van de gemeente. In de eerste helft van 2023 moeten in totaal 21.000 statushouders over alle gemeenten worden verdeeld.
Burgerlid Herman van Veelen van de ChristenUnie is geschrokken van het voorstel van de VVD. "Ik vind het uitspelen van groepen die het allebei heel moeilijk hebben tegen elkaar erg problematisch. Dit zijn niet de mensen die elkaar verdringen. In Amstelveen worden sociale huurwoningen verdrongen door dure koopwoningen." Burgerlid Edwin Lima van de SP noemt het voorstel zelfs ‘discriminerend’ en ‘elitair.’
"Door voorrangsregelingen worden mensen die al 16 jaar op een woning wachten achtergesteld"
Toch klinkt er niet alleen maar kritiek. Actief voor Amstelveen (AVA) en BvNL staan namelijk wél achter het voorstel van Smit. Fractievoorzitter van BvNL Yaron van Koningsveld: "In artikel 1 van de grondwet staat dat je niet mag discrimineren. Maar door voorrangsregelingen worden mensen die al 16 jaar op een woning wachten achtergesteld. We moeten eerlijk zijn naar het Rijk: Amstelveen heeft niet de ruimte om iedereen op te vangen.”
Dat Rijk bepaalde dat Amstelveen in de eerste helft van 2023 111 statushouders moet huisvesten. De gemeente is aardig op weg, maar moet voor 1 juli nog een woning vinden voor 45 van hen. Daarna krijgt zij weer een nieuw aantal statushouders toegewezen.
Verantwoordelijkheid
Smit stelt dus voor om die opdracht tijdelijk te negeren. "Amsterdam voldoet ook niet aan de taakstelling", brengt ze in. De hoofdstad loopt inderdaad achter en moet voor 1 juli nog zo'n 1.444 statushouders huisvesten.
Toch vindt VVD-wethouder Wonen Adam Elzakalai het een slecht idee om een achterstand in de huisvesting van vluchtelingen op te bouwen, blijkt tijdens het debat. "Het kan niet, want we hebben een taakstelling. [...] Het is soms ongelooflijk lastig uit te leggen aan iemand die 16 jaar op een wachtlijst staat dat een statushouder voorrang krijgt, maar we nemen onze verantwoordelijkheid."