De eerste reacties op het onderzoek van de gemeente naar het slavernijverleden van Hoorn zijn positief. "Ik denk dat er uitkomt dat Hoorn een rol heeft gespeeld. Dus dan zouden excuses op z'n plaats zijn", aldus Marisella de Cuba van de stichting We Promise dat zich inzet tegen discriminatie en racisme.
Al langer is er discussie in de stad over de 17e eeuw. De tijd waarin Hoorn door handel via de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) en de West-Indische Compagnie (WIC) een enorme rijkdom vergaarde.
Discussie J.P. Coen
Waar er met trots over de Gouden Eeuw wordt gesproken, is er ook meerdere malen geprotesteerd tegen het standbeeld van J.P. Coen op de Roode Steen. De gouverneur-generaal die op het eiland Banda een slachtpartij aanrichtte om de handel in nootmuskaat in handen te krijgen.
"Ik vind het een goede zaak dat de gemeente dit doet", zegt Marisella de Cuba. "Er is vooral sprake van verheerlijking van deze tijd. Het wordt tijd dat ook de andere kant van de Hoornse geschiedenis wordt belicht."
Ook Ad Geerdink, directeur van het Westfries Museum, vindt het onderzoek een goede zet. Zijn museum besteedde meermaals aandacht aan deze verhalen. Zo was er langere tijd een expositie over J.P. Coen. "Maar we hebben ook een wandeling waarbij Tabo Jansz, een donkere tot slaaf gemaakt bediende uit die tijd, je rondleidt door de stad. En ook een online tentoonstelling over de massamoord op het eiland Banda."
Beluister hier het radio-interview met Marisella de Cuba in het programma NH Spitstijd. Tekst gaat verder onder het interview.
'Hoorn betrokken geweest bij slavenhandel'
Geerdink: "Je kan op je vingers natellen dat Hoorn betrokken is geweest bij slavenhandel. Maar je moet onderzoek doen om te kijken of daar ook leden van het toenmalig bestuur bij betrokken waren. Als je daar verantwoordelijkheid voor wil nemen, dan is meten, weten."
Volgens Marisella de Cuba is het belangrijk dat er meer aandacht komt voor het onderwerp. "We moeten het verleden onder ogen komen. Als je het nu probeert aan te kaarten, reageren mensen vol onbegrip. Dat het zo lang geleden is en je niet moet zeuren. Maar we hebben een gedeelde geschiedenis, waarbij het belangrijk is om te weten wat er is gebeurd. Waardoor je meer begrip krijgt voor elkaar."
Dat vindt museumdirecteur Geerdink ook. "Je doet onderzoek om meer kennis uit het verleden op te doen. Dus de uitkomsten moet je meenemen in je geschiedverhaal. Dat gaan we in het museum ook doen."
Educatie over slavernijverleden belangrijk
De Cuba is verder ook benieuwd naar hoe het onderzoek gedaan wordt. "Het is belangrijk dat mensen die het aangaat ook betrokken worden. En ook hoe we er daarna mee verder gaan. Wat leren we onze kinderen? In het schoolboek van mijn dochter staan maar drie pagina's over het slavernijverleden, met ook nog plaatjes erbij. Educatie is belangrijk om begrip voor elkaar te krijgen."
De resultaten van het onderzoek moeten voor 1 juli klaar zijn, de datum waarop 150 jaar geleden de slavernij werd afgeschaft. Over iets meer dan vier maanden dus. Is dat wel haalbaar? "Er wordt een inventarisatie gedaan over wat nu bekend is. Dat wordt dan een integraal overzicht.", legt Ad Geerdink uit.
Vervolgonderzoek na 1 juli noodzakelijk
Alhoewel daar volgens hem een goed beeld uitkomt, is vervolgonderzoek noodzakelijk. "En dat is niet haalbaar voor 1 juli. Want wil je echt goed bronnenonderzoek doen, dan moet je de archieven in en dat kost tijd. Maar dat is wel nodig om aan nieuwe informatie te komen."
Na afloop van het onderzoek worden de uitkomsten besproken met de inwoners van Hoorn en de gemeenteraad. De bedoeling is om in de tweede helft van het jaar een vervolg te geven aan de stadsgesprekken die in 2021 zijn gehouden. Daarna moet uiteindelijk ook een besluit komen of en wat er met het standbeeld van J.P. Coen moet gebeuren.