Igone de Jongh, de meest bejubelde en gelauwerde prima ballerina van ons land keert woensdag terug naar Park Schouwburg met een nieuwe voorstelling. ‘Zin in liefde’ is een show over liefde in al haar dimensies van erotische spanning tot kwetsbare intimiteit. Een zinderende theaterdansvoorstelling over de liefde voor dat wat je doet, dat is wat balletdanseres Igone de Jongh voor ogen had. Aan de hand van de levens van vier diva’s laat ze zien hoe kwetsbaar die liefde is.
Wat hebben Judy Garland, Maria Callas, Edith Piaf en Whitney Houston met elkaar gemeen? Een vroege dood, inderdaad, maar vooral dat wat daaraan voorafging: alles opzijzetten voor hun vak en daarbij zichzelf uit het oog verliezen. Met alle gevolgen van dien. Hun levens zijn het uitgangspunt van Zin in liefde, de nieuwe theaterdansvoorstelling van Igone de Jongh.
Wat blijft er over?
‘Wat hun levens verbindt, is dat ze allemaal op zoek zijn gegaan naar liefde en dat niet hebben gevonden. Ze hebben een lastige jeugd gehad, worstelden met een verslaving en hadden een lastige relatie met de mensen om hen heen, zoals hun managers. En ze zijn dus allemaal jong gestorven.’ In haar nieuwe voorstelling speelt Igone niet het verhaal van deze vier vrouwen, maar een diva die door al die momenten van het leven gaat. ‘Dat is heerlijk om uit te beelden, dramatischer wordt het bijna niet. Hun levens zijn zo bewogen. Hun vak was voor hen iets wezenlijks. Ze hadden er in het begin een enorme liefde voor en het tragische is dat ze dat op het einde niet meer hadden. Ze moesten dealen met beroemd zijn en hoge verwachtingen, zowel van de mensen om hen heen, als die ze zichzelf oplegden. We kunnen het ze niet meer vragen, maar ik denk dat ze op een gegeven moment geen zin meer hadden in op dat podium staan. En als dat zo is, wat blijft er dan over? Ik vind dat een ontzettend interessante vraag.’
Het is een vraag waar ze zelf ook over na heeft gedacht: wie ben ik als ik niet meer dans? Al is het in het geval van Igone, gelukkig, anders gelopen. Want ze danst nog steeds. ‘Ik ben gestopt als ballerina bij het Nationale Ballet, maar sta nog steeds op het podium. Mijn verhaal is veel minder dramatisch dan van die vier diva’s, maar ik herken bijvoorbeeld wel dat gevoel van geleefd worden en dat je aan verwachtingen moet voldoen. Toen ik eerste soliste van het National Ballet werd, werd ik ineens ook een bekende Nederlander. Ik gaf interviews, kwam in televisieprogramma’s en dat zorgde ervoor dat ik mezelf nog meer druk op legde."
Dicht bij de liefde blijven
"Wat ik leerde was dat het belangrijk is dat ik dicht bij de liefde voor dansen moest blijven en mij niet moest laten meeslepen door wat er van mij werd verwacht. Dat eerste jaar vond ik het lastig en ook moeilijk om het dansplezier te behouden. Die druk heb ik echt moeten leren loslaten.’Het gaat uiteindelijk om de balans. In hoeverre kun je jezelf zijn en alles jezelf geven? ‘Deze diva’s werden gezien als onaantastbare vrouwen, kun je je voorstellen wat voor druk dat meebrengt? Het gevoel dat je het áltijd goed moet doen. Maar soms hebben mensen gewoon een slechte dag, ook Maria Callas of Whithey Houston. Maar dat werd niet echt geaccepteerd. Als Maria of Whitney, die echt goede zangeressen waren, een keer minder goed zongen, kwam dat omdat ze bijna bezweken door die druk van buitenaf. Het is ontzettend tragisch natuurlijk, en daarom leent het zich ook zo goed om te vertalen naar een dansvoorstelling. Om, zeg maar, een gevoel aan dat gevoel van het altijd maar goed moeten doen te geven.’
De voorstelling maakte ze samen met de Italiaanse choreografen Simone Repele and Sasha Riva, ‘Ik ben echt dol op hun werk’ en haar vaste regisseur Ruut Weissman. De keuze voor de dansers maakte ze echter alleen. Sinds de aanval van Rusland op Oekraïne in februari 2022, heeft Igone zich bekommerd om verschillende Oekraïense dansers en was zij de initiatiefnemer voor The United Ukranian Ballet. Daarmee heeft zij meerdere dansers uit Oekraïne naar Nederland kunnen halen om hen hier verder te laten trainen in het toentertijd verlaten Koninklijk Conservatorium Den Haag.
Diepe connectie
‘Ik dans met drie dansers uit Oekraïne, Nika Rikitina, Vladyslav Detiuchenko en Alexis Tutunnique. Ik vind het belangrijk om met dansers op het podium te staan met wie ik een diepe connectie voel. Maar met de choreografie heb ik me niet bemoeid. Ik draag wel ideeën aan, maar verder kan ik dat loslaten.’ Dat geldt ook voor de invulling van het verhaal, die ze weliswaar samen met de regisseur bedacht, maar de verdere details aan hem over liet. ‘Je moet het zo zien dat in elk departement mijn mening belangrijk is. Het is in die zin mijn voorstelling, maar ik kan het natuurlijk nooit helemaal alleen maken.’ Het is overigens geen ‘standaard’ balletvoorstelling, benadrukt ze. Ze noemt het daarom ook een theaterdansvoorstelling. Met verschillende soorten dans, moderner dan het klassieke ballet, waar we haar van kennen. ‘Ik doe ook een aantal dansen op spitzen, omdat ik dat nog lekker vind om te doen. Maar verder is allemaal veel vrijer, ik heb bijvoorbeeld geen witte tutu aan. Het is ook meer dan alleen dans, ik acteer ook en dat maakt het zo ontzettend leuk om te doen. Dat is voor mij ook die zin in liefde, dat ik nu doe waar ik zo enorm blij van word. En dat ik dus elke avond met vol liefde op het podium sta.’