Als een van de eerste boeren zette Jan Geijsel zijn boerenland onder water voor weidevogels. Het Landje van Geijsel is wereldberoemd geworden, bij boeren en bij grutto's. Afgelopen week overleed hij op 85-jarige leeftijd.
Met een paar koeien, kaarsrechte sloten en in de verte de snelweg lijkt het Landje van Geijsel op het eerste gezicht niks bijzonders. Toch is dit stukje polder, ingeklemd tussen de A9 en A2, een van de beroemdste weidevogelgebieden van Nederland.
Ieder jaar landen hier, onder de rook van Amsterdam, duizenden vogels en eenden om uit te rusten na hun lange reis uit Zuid-Europa of West-Afrika.
Dat die duizenden rondtrekkende grutto's, scholeksters, kieviten en smienten ieder jaar weer deze kleine polder kiezen, is te danken aan natuurboer Jan Geijsel. Als pionier zette hij bijna dertig jaar geleden zijn koeienweiland onder water, met als resultaat een drassige plek voor vogels met lange poten.
Tekst loopt door onder foto.
Bureaucratisch kunstje
Geijsel koos in 1999 voor de weidevogels, toen hij geen opvolgers kon vinden voor zijn melkveebedrijf. Hij ruilde zijn melkkoeien in voor vleeskoeien en liet vervolgens het stuk weiland dat in het voorjaar toch al te nat was, tot zo'n twintig centimeter vollopen met water.
"Dat was toen een heel bijzondere keuze, die door niemand werd gemaakt", vertelt Mark Kuiper, destijds de gebiedsbeheerder. "Eigenlijk kon je alleen subsidie krijgen als je één hectare wilde omzetten naar plasdrasland, zoals dat heet. Maar Jan wilde negen hectare laten vollopen, veel meer dan ze gewend waren."
Tekst loopt door onder foto.
Bijna dertig jaar later blijkt Geijsel een echte pionier. Steeds luider wordt de roep aan boeren om naast hun boerenwerk, ook zuinig om te gaan met hun land. Begin dit jaar adviseerde het Planbureau voor de Leefomgeving boeren te verplichten tot natuurbeheer op hun land.
"We zijn hem schatplichtig", zegt Jocelyn de Kwant, boswachter van het gebied voor Landschap Noord-Holland, enigszins geëmotioneerd door zijn overlijden. Een paar jaar geleden nam die organisatie het beheer van het gebied over. "Het is door Jan een uitzonderlijk stukje polder geworden."
Bekende boer
Het Landje van Geijsel is een voorbeeld geworden voor boeren met hart voor natuur, benadrukt De Kwant. Vorige week sprak de boswachter nog met een boer uit Vijfheerenlanden, die Geijsel bewonderde. "Dat is geen uitzondering, eigenlijk kent iedereen Jan Geijsel wel."
Tekst loopt door onder foto.
Met name zijn weerzin om te kiezen tussen natuur of het boerenleven, maakte hem volgens De Kwant bijzonder. "Hij hield ontzettend van het boerenleven. Men doet tegenwoordig alsof je moet kiezen tussen boer en natuur, maar hij liet zien dat dat niet hoeft."
Met succes, bleek later. In het eerste jaar trok de polder onmiddellijk duizenden vogels en dat is afgelopen jaren niet veranderd. "Alle grutto's die naar Nederland reizen, landen eerst op het Landje van Geijsel", zegt Mark Kuiper.