Wat begon als een veelbelovende fusieverkenning tussen Fractie Tonnaer en Sociaal Hoorn is uiteindelijk stilletjes tot stilstand gekomen. Uit interne correspondentie en reacties van betrokkenen blijkt dat de gesprekken begin dit jaar zijn gestaakt.Daarmee blijft de versnippering in de Hoornse gemeenteraad onverminderd groot: met veertien fracties voor een stad van bijna 76.000 inwoners is de bestuurbaarheid in het geding. Een gemiste kans, niet alleen voor de betrokken partijen, maar ook voor de stad.Volgens toenmalig fractievoorzitter Roger Tonnaer gingen Fractie Tonnaer (4 zetels) en Sociaal Hoorn (2 zetels) in juni 2024 een samenwerking aan met het oog op een mogelijke fusie. De inhoudelijke verschillen waren gering, en beide partijen herkenden elkaar in bestuursstijl en politieke ambitie.In augustus vorig jaar droeg Tonnaer het fractievoorzitterschap over aan Marieke Rijk, in de verwachting dat zij het verkenningsproces zou voortzetten. Onder haar leiding werkten beide fracties maandenlang samen aan raadsvoorstellen en politieke strategie. Die samenwerking verliep aanvankelijk soepel, zo geven betrokkenen aan.
Toch stokte het proces in februari dit jaar. Volgens Tonnaer besloot zijn fractie onverwacht en zonder instemming van alle leden de samenwerking met Sociaal Hoorn te beëindigen. “De reden blijft vaag”, schrijft hij in een brief, waarin hij het stopzetten van de gesprekken een gemiste kans noemt. Hij vreest dat Fractie Tonnaer zonder samenwerking weinig toekomst heeft. “Fractie Tonnaer redt het niet alleen”, stelt hij, verwijzend naar het gebrek aan nieuw politiek talent en het lastig te behouden zetelaantal.Het bestuur van Fractie Tonnaer ziet dat anders. In een verklaring uit mei van dit jaar stellen voorzitter Lars Steeneken en fractievoorzitter Rijk dat er nooit sprake is geweest van een officiële fusie, maar slechts van een “verkennende en onderzoekende fase”. De gesprekken vonden plaats op fractieniveau, zonder formele betrokkenheid van de besturen. Al op 3 februari 2025 werd volgens hen gezamenlijk geconcludeerd dat “dit niet het juiste moment is” om verder te gaan. Een gezamenlijke lijst of lijstverbinding is bovendien inmiddels niet meer wettelijk toegestaan.
Oude idealen, nieuwe koers
Tonnaer noemt de fusie “broodnodig” om de partij toekomstbestendig te maken. “We zouden eerst samenwerken, kijken of het werkt, en daarna overgaan tot een statutaire fusie. Maar het is in schoonheid gestorven.” Hij uit zijn teleurstelling, maar ziet geen mogelijkheid of wens om het proces alsnog af te dwingen.
Marieke Rijk ziet dat fundamenteel anders. Volgens haar is er geen sprake van onenigheid binnen de partij. “Roger is overal voor uitgenodigd, maar is niet op gesprekken verschenen. Het woord ‘fusie’ is nooit door ons gebruikt, alleen door Roger. Wat mij betreft is er geen conflict. We werken gewoon verder als zelfstandige partij.” Ze benadrukt dat zij in juni 2025 met brede steun is gekozen tot lijsttrekker.
Ook Sociaal Hoorn spreekt van een oriënterende samenwerking, die na enkele maanden op natuurlijke wijze werd beëindigd. Fractievoorzitter Jeroen van der Veer: “We hebben gekeken of het klikte, en dat ging goed tot februari. Daarna was er onvoldoende grond om door te gaan. Jammer, maar we gaan nu zelfstandig de verkiezingen in.”
Verloren momentum
Wat rest is teleurstelling bij een deel van de betrokkenen – en een groeiend gevoel van ongemak over de fragmentatie in de gemeenteraad. Met veertien fracties is Hoorn vrijwel onbestuurbaar geworden. Fusies en samenwerking kunnen helpen die versnippering terug te dringen, maar daarvoor zijn vertrouwen, timing en een gedeeld toekomstbeeld nodig. In het geval van Fractie Tonnaer en Sociaal Hoorn bleek dat uiteindelijk te veel gevraagd.Of de deur na de verkiezingen van maart 2026 opnieuw opengaat voor samenwerking, is onzeker. De partijen sluiten het niet uit, maar stellen dat verdere gesprekken pas na de verkiezingen kunnen plaatsvinden – en dan alleen als beide kanten daartoe bereid zijn.