Sint Jansprocessie trapt eeuwfeest af van basiliek in Laren

Zaterdag is het openingsfeest. Om vijf uur kondigen de kerkklokken aan dat de festiviteiten zijn begonnen. Rijtuigen rijden langs de erebogen die buurtcomités zorgvuldig hebben opgebouwd en versierd met bloemen en heilige symbolen. De Sint Janharmonie speelt en er is een hapje en drankje. “Dat is dit jaar voor het eerst”, zegt Marc Vos, een van de drijvende krachten achter het eeuwfeest.

Zondag begint de feestdag al vroeg in de ochtend met een stille mis op het Sint Janskerkhof. Twee uur later volgt de hoogmis in de kerk. Aansluitend is de processie. De plechtige stoet mensen loopt van de Brink naar het kerkhof, waar weer een mis zal plaatsvinden. Kerkklokken laten veel van zich horen. De heggen in het dorp zijn geknipt, stoepen geveegd en de graven liggen er netjes bij.

“Het feest is niet voorbehouden aan katholieken of parochianen”, zegt Vos. Veel protestanten, gelovigen en dominees van andere kerken lopen mee. Mensen uit alle rangen en standen komen overal vandaan om te komen kijken. De processie trekt veel oud-dorpsgenoten die dit moment (en het feest) niet willen missen.

Zij vergapen zich aan de processie die vol symboliek zit. Vooraan lopen dragers in zwarte pakken, die een groot zilveren kruis mee tillen. Dit is een eer die van vader op zoon wordt overgedragen. Vaandels, kandelaars, een baldakijn (draaghemel), tintinnabulum (speciaal klokje), wierook en andere katholieke gebruiken sieren de tocht op. Voor wie wil, is er merchandise te koop: van een drinkbeker en stropdas tot rozenkrans en grafkaars.

Het aantal meelopers neemt na al die jaren wel wat af. Ook de processie merkt dat het aantal kerkgangers afneemt. Vos: “Het aantal vrijwilligers loopt terug.” En net als overal in de samenleving hangt een donkere wolk boven de traditie: hoe enthousiasmeer je een nieuwe generatie om het eren van de patroonheilige levend te houden? 

Maar Vos is niet somber. In de jaren zestig heeft de processie een opdonder gehad, maar de traditie heeft het gered. Hoewel er minder mensen zijn, lukt het vooralsnog. En de parochie werkt al samen met die uit de omgeving. Hoe dan ook is het volgens hem goed om in Laren het verhaal van patroonheilige Sint Jan te blijven vertellen. Om rust te vinden tussen alle ellende in de wereld. Als contemplatie.

Dat kan zondag al goed tijdens de speciale eucharistieviering in de jarige basiliek. Dit jaar verschijnt er ook een boek waarin de processie een prominente rol heeft. Het hoogtepunt volgt op 26 oktober, de officiële verjaardag van de basiliek: dan krijgt het gebedshuis een nieuw, ‘modern en vrolijker’ (voor)altaar. De kerk wil met de tijd mee en hoopt bovendien zo meer jonge mensen aan zich te kunnen binden.

Er komen nog meer cadeaus aan. De Sint Jan wordt mooi uitgelicht. Er komt een nieuw glazen portaal dat het interieur opent naar buiten, richting de Brink. “Het is een juweel van een gebouw. De achterkant is misschien zelfs nog mooier dan het vooraanzicht, maar dit gaat schuil achter struiken.” Diverse concerten staan op de agenda. Met Kerstmis sluit de Sint Jan het feestgedruis af. 

Maandagavond, als de jaarlijkse traditie van de processie weer voorbij is, worden de erepoorten weer afgebroken en opgeslagen in de historische Sint Janschuur. En dan trakteert de pastoor de harde werkers traditioneel op een biertje.