HILVERSUM - Juni is de Maand van de Architectuur. Voor Hilversummers betekent dat maar één ding: tijd om ‘hun’ architect Willem Marinus Dudok in het zonnetje te zetten. Zijn ontwerpen, van politiepost tot pompgemaal, sieren heel de stad. NH Gooi licht er een paar uit. In deze aflevering: het Raadhuis.
Dudok was een getalenteerd en zeer actief stedenbouwkundige. Hij ontwikkelde zo'n tachtig procent van heel Hilversum. "Misschien wel negentig," aldus historicus Pieter Hoogeraad. De echte kenner ziet het, als je wandelt door de gemeente: Dudok is hier overal.
De architect, die in 1915 in Hilversum begon als Directeur Openbare Werken, ontwierp nergens zoveel als in Hilversum. Scholen, badhuizen, bruggen en een dierenstal tekende hij hier op. Maar we kunnen Dudok eigenlijk niet bespreken zonder zijn wereldberoemde Raadhuis te noemen, waar afgelopen Vaderdag nog een torenbeklimming werd georganiseerd. Wat maakt dit iconische gebouw zo bijzonder?
'Geen gebouw zoals dit'
"Het is echt het hoogtepunt van zijn werk," zegt Hoogeraad. Je ziet er invloeden van het Nieuwe Bouwen in, met glas, staal en beton. Maar ook Amerikaanse invloeden, zoals van Frank Lloyd Wright. "Die had huizen met hele grote overstekken. Dat zie je ook in het Raadhuis terug."
Toch is er geen gebouw zoals dit. "De stijl is geheel eigen. Het wordt weleens 'romantisch kubisme' genoemd. Dat vind ik de mooiste omschrijving." Het Raadhuis bestaat uit blokken, kubussen, die op zo’n manier geordend zijn dat er spanning ontstaat. Dat oogt op de een of andere manier romantisch.
"Het is absoluut niet symmetrisch. Er staat één grote toren en daaromheen zijn allemaal volumes geordend. Het is echt iets unieks."
'Veel lof, maar die stoelen...'
Dat het ontwerp beroemd werd, blijkt wel uit de internationale steun: “Meer dan vijftig architecten uit binnen- en buitenland ondertekenden een petitie om het gebouw te realiseren, na een korte crisis." UITLEG CRISIS
"En toen ís het ook gebouwd – met eigen personeel van de gemeente nog wel.”
Toch was het niet alleen maar lof. "De raadzaal is prachtig, maar die stoelen… uiterst ongemakkelijk," zegt Hoogeraad. "En bouwkundig zat het ook niet allemaal even goed in elkaar. De hemelwaterafvoeren zaten binnen, dus als het vroor had je een probleem. En hij had geen dilatatievoegen toegepast, dus de stenen konden niet uitzetten."
'Dudok is hier God'
In de jaren negentig moest alles opnieuw. Dat ‘alles’ bleek nogal wat. Hoogeraad: "Er zijn toen 600.000 steentjes van het gebouw gehaald. Ze hebben er nieuwe voor laten bakken, exact zoals Dudok ze had ontworpen." Zelfs de voegen moesten precies goed. "Er was daarom één voeger, die het hele gebouw deed – 120 kilometer voegwerk."
Want een ontwerp van Dudok behandel je met respect. "Dudok is hier God. Als hij iets zegt, dan is het zo," lacht Hoogeraad.
Wie trouwens nog een trouwlocatie zoekt, moet even goed opletten: "Dat kan natuurlijk nergens anders beter dan in het Raadhuis." Voor de trouwzaal heeft Dudok namelijk goud geglazuurde bakstenen gebruikt. Volledig in stijl. "Want ja, trouwen is het mooiste wat er is. Daar hoort de mooiste kleur bij: goud.”
Lees hier aflevering 3 van onze Dudok-serie. Dit was de laatste aflevering. Graag meer lezen? Mail dan de redactie op [email protected].
Beluister hier het gesprek van NH Gooi-journalist Esther Villerius met historicus Pieter Hoogenraad
Luister ook: Muziek & Informatie - Raadhuis.