HILVERSUM - Juni is de Maand van de Architectuur. Voor Hilversummers betekent dat maar één ding: tijd om ‘hun’ architect Willem Marinus Dudok in het zonnetje te zetten. Zijn ontwerpen, van politiepost tot pompgemaal, sieren heel de stad. NH Gooi licht er een paar uit. In deze aflevering: de politiepost.
Wie het station van Hilversum uitloopt, loopt er direct tegenaan: een politiepost zo groot als een kabouterhuisje. Veel mensen kennen het gebouwtje vanwege het markante ontwerp, maar wat niet iedereen weet, is dat deze door Dudok is ontworpen. Net als talloze andere gebouwen in de stad. Alleen de echte kenner ziet het, als je wandelt door de gemeente: Dudok is hier overal.
De architect, die in 1915 in Hilversum begon als Directeur Openbare Werken, ontwierp nergens zoveel als in Hilversum. Zijn iconische Raadhuis, maar ook scholen, buurten, badhuizen, bruggen en een dierenstal tekende hij hier op. Wat maakt de politiepost zo bijzonder?
Juweel
In Hilversum zijn niet veel gebouwen in de stijl van de Amsterdamse School te vinden. “Maar áls ze er zijn, dan zijn het ook echte juweeltjes,” zegt historicus Pieter Hoogenraad. “Absoluut niet functioneel, hoor. Als je uit het raam wilde kijken, moest je bij wijze van spreken op een bankje gaan staan om over de vensterbank te kunnen zien.”
Een voorbeeld van zo’n juweel is het kleine politiepostje aan de Kleine Drift, net over het spoor. “Dat was een echte arbeidersbuurt Er werd nog weleens een robbertje gevochten. En dan moest de politie er natuurlijk snel bij zijn.''
Niemand in de buurt had echter een telefoon, daar was men te arm voor. Het politiebureau bevond zich een eind verderop aan de Kapelstraat, dus moest er eerst een bewoner op de fiets heen om te vertellen wat er op dat moment aan de hand was. Omslachtig en veel te traag, zegt Hoogenraad. "Voordat ze er was, had iedereen al gehoord dat de politie eraan kwam en was het hele zootje verdwenen."
Prachtig maar niet praktisch
Volgens Hoogenraad werd er druk uitgeoefend om een politiepost dichterbij te bouwen. De opdracht ging naar Dudok. “Wat hij maakte, was opnieuw een juweeltje. want laten we wel wezen, iedereen ziet hoe bijzonder het is."
Bovenop prijkt een schoorsteen, volgens Hoogenraad "prachtig gedetailleerd". Dudok gebruikte kleuren die hij ook toepaste in de Bloemenbuurt: geel, oranje, donkergroen, lichtgroen. Hoogenraad: "De deur heeft de vorm een blad met een visgraatstructuur en de bakstenen zijn geplaats in waaiervorm. Dudok wist er met eenvoudige middelen iets heel moois van te maken.”
Een tijd lang functioneerde het gebouw daadwerkelijk als politiepost mét cel. “Ik heb nog Hilversummers gekend en gesproken, die er ooit een nacht moesten doorbrengen”, zegt Hoogenraad lachend. Na de oorlog raakte de politiepost in onbruik.
En nu? Het gebouwtje is zijn functie kwijt en de gemeente Hilversum weet er niet goed raad mee. Hoogenraad : “Geheel in de stijl van de Amsterdamse School: prachtig, maar niet praktisch.”
Lees hier aflevering 1 van onze Dudok-serie.
Beluister hier het gesprek van NH Gooi-journalist Esther Villerius met historicus Pieter Hoogenraad
Luister ook: Muziek & Informatie - Politiepost.