Ieder jaar belanden er zo'n 30 stomdronken tieners in het Dijklander Ziekenhuis in Hoorn, als gevolg van binge drinken. In het ziekenhuis worden deze jongeren behandeld met een speciaal nazorgtraject, om herhaling te voorkomen. “Als je al gaat drinken, wees je dan bewust van wat je drinkt.”
Het is een gebeurtenis die hem altijd is bijgebleven, vertelt Drewes in zijn spreekkamer. Een jongen van 16 jaar belandt op de spoedeisende hulp met een alcoholvergiftiging, met een promillage van 4,2 in zijn bloed. Hij is ver heen en het gaat zelfs zo ver dat er een nierdialyse toegepast moet worden op de intensive care (IC).
Drewes schudt het hoofd. "De nonchalante houding van zowel de jongere als die van de ouders maakte misschien nog wel de meeste indruk. Ze hadden geen enkel besef van de risico’s."
Onderkoeld, in de war of black-out
In de polikliniek voor Jeugd en Alcohol ziet Drewes met regelmaat tieners tot 17 jaar binnenkomen met een alcoholvergiftiging. Ze zijn dan onderkoeld, in de war, tonen agressief gedrag of hebben een black-out. “De jongste was 12 jaar. Dat is erg jong, maar dat komt gelukkig zelden voor.“
Al dertien jaar werkt Drewes in het Dijklander Ziekenhuis. Het aantal gevallen van jongeren met alcoholvergiftiging neemt de afgelopen jaren niet meer toe. Dat is hoopvol, benadrukt Drewes, maar het neemt óók niet af. Daarbij plaatst hij wel een kanttekening: "We zien alleen nog maar het topje van de ijsberg."
Het nazorgtraject in het ziekenhuis
Het speciale nazorgtraject in het Dijklander Ziekenhuis in Hoorn vloeit voort uit het landelijke protocol 'Voorkom alcoholschade bij jongeren' dat is opgezet door kinderarts Nico van der Lely in het Reinier de Graaf Ziekenhuis in Delft. Hij strijdt al jaren tegen het drinken van alcohol door tieners en was in 2006 de initiator van de alcoholpolikliniek, waarvan er inmiddels twaalf zijn in heel Nederland. In Noord-Holland Noord heeft alleen het Dijklander Ziekenhuis sinds 2009 zo'n soort kliniek.
Bovendien verandert de drinkcultuur, ziet Drewes. Volgens hem wordt er veel meer sterke drank gedronken dan een paar jaar geleden, en dat baart zorgen. “Jongeren weten niet hoeveel en wat voor alcohol ze precies drinken, zeker bij mixdrankjes, dat is het grootste probleem.”
'Veel' is volgens de richtlijn vier standaardglazen voor meisjes en vijf voor jongens. Dat kan een glas bier zijn, maar ook een shotje of mixdrankje, legt Drewes uit. "Jongeren die alleen bier drinken, vliegen minder snel uit de bocht. Bij het mixen van sterke drank gaat het echter vaak fout, omdat je uit de losse pols een drankje inschenkt. Je denkt: ik drink maar één glas, maar in werkelijkheid drink je veel meer."
“Als je al gaat drinken, wees je dan bewust van wat je drinkt”
Volgens Drewes zijn de meeste gevallen die tegenwoordig in het ziekenhuis binnenkomen te relateren aan sterke drank. Hij heeft een duidelijke boodschap: “Als je al gaat drinken, wees je dan bewust van wat je drinkt.”
Wanneer ze wakker worden, komt er een kinderarts langs voor een eerste gesprek. Dit moment wordt ook wel het ‘gouden uur’ genoemd - het eerste uur na het ontwaken uit de roes. Er wordt een vragenlijst afgenomen én voorlichting gegeven. Voor veel tieners, maar ook voor ouders, kan zo'n opname ingrijpend zijn. “Ze worden 's ochtends wakker, in het ziekenhuis, maar weten vaak niets meer. Ze schamen zich ervoor of zijn erg geschrokken, zo van: wat heb ik nu toch weer gedaan?”, zegt Drewes.
Het drinken van alcohol op jonge leeftijd brengt veel risico's met zich mee. Het kinderlichaam reageert anders op alcohol dan dat van een volwassene, zegt Drewes. Bovendien is alcohol voor hen nog schadelijker. "De hersenen zijn nog volop in ontwikkeling." Ook is de kans groter dat je later verslaafd raakt.
Tekst gaat verder onder de foto.
In de weken daarna volgen er gesprekken met de jongere en de ouders. Gezien de risico's en het drinkgedrag van een tiener, is nazorg noodzakelijk, benadrukt GZ-psycholoog Marleen de Haan van het Dijklander Ziekenhuis, die ze hierin begeleidt.
Een belangrijk doel: het voorkomen van herhaling. Ook moet het meer duidelijkheid geven waarom ze in deze situatie terecht zijn gekomen. "Soms gaat het om een incident en was het uit nieuwsgierigheid, maar soms speelt er veel meer. Wordt er iemand gepest, zijn er bredere psychologische problemen zoals ADHD of speelt er een scheiding in het gezin waar extra hulp voor nodig is?", legt De Haan uit.
“Soms gaat het om een incident en was het uit nieuwsgierigheid, maar soms speelt er veel meer”
Volgens De Haan werkt het om regels omtrent alcohol op te stellen. "Stel duidelijke regels en grenzen op en houd je daar ook aan. Ga het gesprek aan en spreek af hoe laat ze thuis zijn, dat ze samen naar huis fietsen en leg uit wat voor effect alcohol op je heeft." Ook zelf het goede voorbeeld geven is belangrijk. "Drink geen alcohol in het bijzijn van je kinderen."
Na een aantal weken volgt een terugkomafspraak op de poli. Drewes: “Uiteindelijk bepalen wij niet of ze weer alcohol gaan drinken, die rol ligt bij de ouders en de jongere." Aan hen vooral het advies: "Ouders hebben veel meer impact op hun kinderen dan ze denken."