Omwonenden van Schiphol reageren onverschillig op het nieuws dat de luchthaven boetes voor geluidsoverlast ontloopt door falend overheidsbeleid. "De overheid laat zich altijd door de luchtvaart dicteren," zeggen zij.
NRC kopte maandagochtend met het nieuws dat de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) ondanks een overtreding van de geluidsnormen in 2023 geen sancties uit kon delen aan Schiphol. Dat komt omdat de ILT in 2015 te horen kreeg dat een deel van de overtredingen die de vliegtuigen rondom Schiphol maken gedoogd wordt, en dus onbestraft moeten blijven.
"Dit is voor ons natuurlijk oud nieuws", begint Mirella Visser haar verhaal tegenover NH. Namens bewonersorganisatie PUSH Uithoorn kaart zij al jaren de geluidshinder aan die de dorpelingen ervaren door de laag overkomende vliegtuigen. "We weten al jaren dat de grenzen worden overschreden, en dat daar weinig tot niks tegen wordt gedaan. Dus dit verbaast me compleet niet."
Hoe kan het dat overtredingen onbestraft blijven?
Alweer 12 jaar geleden bepaalde kabinet Rutte II dat Schiphol zoveel mogelijk gebruik moet maken van landingsbanen in de dunbevolktste delen rondom de luchthaven. Zo hoopte het kabinet de totale overlast te verminderen.
Om dat voor elkaar te krijgen mogen vliegtuigen in sommige gevallen toch meer overlast veroorzaken dan volgens de wet eigenlijk mag. Voor die specifieke overtredingen mag de ILT sindsdien geen straffen meer uitdelen.
De ILT zelf is al tijden niet blij met die beperkingen, vertelt een woordvoerder. "Voor ons is het belangrijk dat we bewoners kunnen beschermen tegen overlast, en zoals het nu gaat kunnen we dat niet." Ze hopen daarom dat de verantwoordelijke minister Madlener (PVV) snel ingrijpt. "We hebben in 2021 ook al een signaal naar de toenmalige minister afgegeven. Het beperkt ons in onze handhavende rol."
De kans dat de minister op korte termijn met een oplossing gaat komen is klein, zegt Sietske van den Broek, van de stichting Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder. "De minister werkt nu aan een nieuw plan voor het vliegverkeer, maar daar liggen nog allemaal beren op de weg. Denk daarbij niet alleen aan de geluidsnormen, maar ook aan stikstof- en natuurvergunningen. Het is een oerwoud waar je niet zomaar doorheen komt."
"Ze moeten echt meer handvatten krijgen"
En dat terwijl de speciale regeling uit 2013, tégen de geluidsoverlast, volgens de ILT juist vóór overlast zou zorgen. Dat bleek afgelopen zomer. In 2023 werd de grenswaarde voor vlieggeluid met bijna 20 procent overschreden bij een meetpunt in Uithoorn. Volgens de Inspectie is dat zo goed als volledig te wijten aan het jarenoude overheidsplan. Maar ook toen kon de ILT 'niet handhaven omdat zij een aanwijzing van de minister heeft gekregen'.
Visser van PUSH Uithoorn kan het de ILT niet kwalijk nemen dat ze geen straffen uitdelen. "Ze moeten echt meer handvatten krijgen om wat te kunnen ondernemen, ze hebben nu maar hele beperkte mogelijkheden." Ze heeft weinig vertrouwen dat het kabinet snel in gaat grijpen. "De minister lijkt gewoon door te zetten met zijn plannen."
Die mening deelt Van den Broek van stichting RBV. "Het is goed dat dit soort zaken op de voorpagina staan, en het is goed dat er rechtszaken en dergelijke zijn. Maar uiteindelijk doet de overheid wat het altijd al doet: zich laten dicteren door de luchtvaart."