Start van hoofdcontent
nl

Hoe een brand in een verdeelstation in Hoorn wordt geblust met een joystick

10 juli 2024, 15.27 uur · Aangepast 10 juli 2024, 16.15 uur · Door Maurits van Egdom & Tom Jurriaans

Zo'n tienduizend Horinezen zaten dinsdagmiddag enige tijd zonder stroom, als gevolg van een flinke brand in een verdeelstation in de stad. Het blussen daarvan was een bijzondere operatie voor de plaatselijke brandweer, zo blijkt uit een reconstructie. "We moesten stoppen, wachten en bedenken: 'Hoe gaan we dit aanpakken?'" 

De brandweer kijkt toe hoe de brand wordt geblust met schuim - Foto: Inter Visual Studio

Om 13.51 uur komt er een melding binnen bij de meldkamer. ‘Explosie in een gebouw', valt er te lezen op het scherm. Voorbijgangers horen een harde knal, voordat er zwarte rookwolken uit het dak van het gebouw komen. Als de brandweerposten uit Hoorn en Berkhout bij de Dr. C.J.K. van Aalstweg in Hoorn aankomen, blijkt het om een verdeelstation te gaan. De bevelvoerder ter plaatse schaalt al snel op.

"We hebben weleens transformatorhuisjes in een woonwijk moeten blussen, maar dit was écht andere koek", vertelt Kees Jong, teamcommandant van West-Friesland, een dag later. Al snel worden ook de posten uit Blokker, Avenhorn, Zwaag en een schuimbluswagen uit Opmeer opgepiept.

Gevaarlijke situatie

In korte tijd staan er meerdere blusvoertuigen voor het hek, maar zij mogen het terrein nog niet op, omdat dat te gevaarlijk is. Dat komt onder meer omdat er stroom op de transformator van het verdeelstation heeft gestaan. De brandweerlieden moeten wachten totdat netbeheerder Liander het terrein vrijgeeft.

Pas dan kan het blussen beginnen. "Dat is ook de meest veilige manier", benadrukt Jong. Direct blussen levert volgens hem een te groot risico op. De aanwezigheid van veel elektriciteit in combinatie met water kan gevaar opleveren voor de brandweerlieden, schetst Jong. Op zo'n transformator staat al snel 50.000 volt. "Dat is levensgevaarlijk, daar moet je ver van wegblijven."

Omliggende panden op het Hof van Hoorn worden uit voorzorg ontruimd en als de stroom door de netbeheerder is uitgeschakeld, wordt de brand vervolgens bestreden met schuim. "Dit doen we omdat olie die de transformator koelt, niet met water kan worden gedoofd."

Opmerkelijk

Het is een bijzondere brand, die de brandweer in West-Friesland niet iedere dag meemaakt, benadrukt Jong. "Het gaat tegen je natuur in. Normaal gesproken rennen we zo snel mogelijk naar binnen, omdat iedere seconde telt. Nu moeten we noodgedwongen stoppen, wachten en bedenken: 'Hoe gaan we dit aanpakken?'" 

Het is de eerste keer dat het schuim daadwerkelijk bij een echte brand wordt ingezet. "Met een joystick hebben ze de brand weten te blussen. Dat is knap gedaan door een van de brandweervrijwilligers uit Opmeer en natuurlijk ook spannend. Dat maakt mij trots."

Tekst gaat verder onder de foto.

Er was dinsdag veel brandweer aanwezig - Foto: Inter Visual Studio

Anderhalf uur later, rond 15.30 uur, is het vuur gedoofd en maakt de brandweer zich klaar om te vertrekken. Het verdeelstation moet afkoelen en het dak waar de brand woedde moet door een dakdekker worden gerepareerd, vanwege het heftige weer dat dinsdag in aantocht was.

De oorzaak van de brand wordt onderzocht, bevestigt Liander. Er zijn geen gewonden gevallen. Het is nog niet duidelijk hoe groot de schade binnen is. Een deel van Hoorn - zo'n 10.000 huishoudens - zat vanwege de brand zonder stroom. Maar dat was van korte duur, benadrukt Liander: "De stroom viel voor vijftig seconden weg, maar kon door de twee andere transformatoren in het gebouw snel worden opgevangen."

Dijklander Ziekenhuis heeft geen last

Het Dijklander ziekenhuis, dat in de buurt van het verdeelstation zit, heeft weinig gemerkt van de stroomstoring, vertelt woordvoerder Marjolein Beijne. "We hebben inderdaad een korte spanningsdip gehad in de stroomvoorziening. Dat betekent dat lampen op de gang en bijvoorbeeld niet essentiële computers kort uitvallen. Apparatuur die van levensbelang zijn, zoals beademingsapparatuur of de lampen in de operatiekamer, hebben een ingebouwde accu die een spanningsdip op kunnen vangen."

Een chirurg die net bezig is met een operatie, merkt hier dus niets van. Mocht de stroom echt niet terugkomen, dan heeft het ziekenhuis een noodaggregaat die de functie van het stroomnet tijdelijk overneemt. Een ziekenhuis moet zo een paar dagen zonder stroom kunnen. “Dit was zo’n korte dip, dat het noodaggregaat niet is opgestart. Omdat de brand vlakbij was en we wellicht last konden krijgen van rook hebben we wel nauw contact met de Veiligheidsregio gehad en de crisisorganisatie opgeschaald. Gelukkig was de brand snel onder controle."

Ongeluk niet veroorzaakt door defecte stoplichten

Dan was er nog het ongeluk op de kruising van de Provincialeweg en de Maelsonstraat rond 15.00 uur. Daarbij botsten twee auto’s op elkaar met flinke schade en vertraging als gevolg. Ook lag er olie op de weg, dat moest worden opgeruimd.

In eerste instantie werd gedacht dat het ongeluk werd veroorzaakt door de stoplichten die uit waren gevallen door de brand in het verdeelstation. Na onderzoek van de politie blijkt dat de verkeerslichten gewoon werkten. Geen haperende stoplichten door een stroomstoring dus, maar vermoedelijk een bestuurder die door rood is gereden.

“Ook bij een brand in een verdeelstation vallen stoplichten nooit zomaar uit”, vertelt politiewoordvoerder Roxy Meints-Spaargaren. “Er wordt dan gebruik gemaakt van een noodaggregaat. De verkeerslichten werken op software, die moet voldoen aan strenge wettelijke eisen. Deze software kan uitgelezen worden als de stoplichten uitvallen. Uit het onderzoek blijkt dat de stoplichten gewoon werkten.”